آشنایی با انواع پارچه های مخمل و چگونگی کار با آنها

پارچه مخمل

پارچه مخمل نوعی پارچه است که از قدیم الایام مورد توجه و استفاده ی بسیاری از مردم قرار گرفته است و بسیار مورد توجه خیاطان و افرادی است که علاقه مند به آموزش خیاطی هستند چرا که شناسایی انواع مخمل برای خیاطان و هنرآموزان باعث راحت تر شدن روش دوخت این پارچه لاکچری می‌شود. اولین نکته در مورد پارچه مخمل اینه که درواقع نوع بافت این پارچه مخمل نام دارد. ظاهر زیبای مخمل یا velvet باعث شده در لباس های سلطنتی کاربرد فراوان داشته باشد. حتی در تصاویر قدیم لباس های پادشاهان و ملکه ها لباس هایی با جنس مخمل به وفور دیده میشود. در این مقاله به شناخت اولیه مخمل و انواع آن و سپس روش های صحیح برش و دوخت و اتوی مخمل را به طور کامل توضیح خواهیم داد.

بافت پارچه مخمل؛ مخمل پارچه ایست که بافت سه بعدی دارد، یعنی علاوه بر تار و پود، دارای کرک یا پرز هم هست. این کرک و پرزها عمود بر سطح پارچه بافته میشوند و باعث ایجاد خواب در این پارچه میگردند. جهتی که پرزها بافته شده اند همان خواب مخمل است. برای پیدا کردن جهت خواب پارچه مخمل، کف دست خود را روی پارچه بکشید؛ اگر سطح پارچه صاف و نرم بود، همان جهت، جهتِ خواب پارچه است. جهت خواب مخمل براق است و خلاف جهت آن تیره تر است. 

روش تولید مخمل‌؛ مخمل ها را به دو روش در کارخانه ها تولید میکنند. در روش اول، دو لایه پارچه روبروی هم قرار میگیرند. پرزها بین دو لایه بافته میشود‌. بعد از اتمام کار بافت، پرزها از وسط با تیغه به دو نیم تقسیم میشوند. در روش دوم پرزها بین دو قطعه سیم بافته میشود و بعد از اتمام بافت، تیغه ها پرزها را از حلقه ی بین سیم ها جدا میکند. پس مخمل پارچه ای خاص ،سه بعدی و دارای خواب و بافتی مخصوص است. 

انواع مخمل؛ جنس پارچه ی مخمل نیز از موارد مهمی است که باید به آن توجه داشت. به دلیل ضخامتی که مخمل ها دارند که خیاطان و طراحان لباس از این پارچه برای تهیه ی لباس های پاییزه و زمستانه استفاده میکنند .جنس الیاف مخمل میتواند از کتان یا نخ یا هرجنس دیگری باشد. اما مرغوب ترین و گران ترین‌ نوع مخمل که بسیار مورد توجه خیاطان و طراحان لباس است دارای الیاف ابریشمی است. پارچه های رایج مخمل که در حال حاضر در بازار وجود دارند معمولاً از ترکیب ابریشم مصنوعی و ریون تشکیل شده اند. در ادامه به تفصیل با انواع مخمل آشنا خواهیم شد

 

مخمل ابریشم یا silk velvet

این نوع مخمل به برق و جلا و زیبایی خیره کننده ای که به سبب وجود الیاف ابریشم دارد، معروف است. مخمل ابریشم گرانترین و مرغوبترین نوع مخمل است که خیاطان و طراحان در لباس ها مورد استفاده قرار می دهندو معمولاً طبقه ی اشرافی جامعه قدرت خرید این نوع پارچه را دارند. زمان های قدیم پارچه ی مخمل تنها با ابریشم طبیعی تولید میشد اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی همراه این پارچه از الیاف ابریشم مصنوعی نیز تهیه میشود و قیمت کمتری نسبت به جنس ابریشم اصل دارد و طبعاً افراد بسیاری در سراسر جهان میتوانند از مخمل ابریشمی برای مصارف گوناگون استفاده کنند. مخمل ابریشم نمایی زیبا و لطیف دارد و خواب روی آن حالت خیس بودن را القا میکند.

 

مخمل طرح دار یا Ciselé

طرح های نوع مخمل از برش پرزها در برخی از قسمت های بافته شده ایجاد میشود. به همین دلیل نقش و نگار آن بافتی برجسته دارد. معمولاً از این نوع پارچه در تولید مبلمان و کارهای دکوراتیو استفاده میشود. زیبایی خاص مخمل طرح دار آن را پرطرفدار و معروف کرده است

 

مخمل طرح دار چاپی یا Printed floral velvet

این نوع مخمل، ابتدا بیس مخمل پارچه بافته و آماده میشود؛ سپس طرح ها با استفاده از دستگاه های چاپ، روی پارچه چاپ میشوند. معمولاً این‌ نوع مخمل را در دو نوع نازک و لطیف و نوع ضخیم تولید میشوند. از نوع نازک آن برای تولید لباس، و نوع ضخیم تر برای مبلمان و کارهای دکوراتیو استفاده میشود. مخمل طرحدار در انواع رنگ و طرح به بازار ارائه میشود.

 

مخمل چروک یا Crushed velvet

 مخمل چروک همان نوع مخمل ساده است، اما در حالت مرطوب، با دستگاه های مکانیکی و تحت فشار قرار میگیرد و چروک روی پرزها شکل میگیرد. ظاهر خاص و زیبای این نوع مخمل آن را مناسب انواع لباس های فشن و کارهای دکوراتیو زیبا کرده است.

 

مخمل چکش خورده یا hammered velvet

این‌ نوع مخمل چروک نیست ولی با دستگاه های مکانیکی بافت پرزها در برخی نقاط درهم شکسته میشود و همین امر باعث میشود مخمل خالدار به نظر بیاید. این نوع مخمل ظاهری مشابه کت های گرم با پوست حیوانات دارد.

 

مخمل پِنِه Penne

در این نوع مخمل پرزها روی پارچه بافته نمیشوند بلکه در یک جهت روی بیس پارچه پرس میشوند. به همین دلیل قیمت آن ارزانتر از دیگر انواع مخمل است. مخمل پنه از الیاف ابریشم مصنوعی و ریون تهیه میشود. پرزهای این نوع مخمل بلندتر است، به همین دلیل سایه روشن بیشتری ایجاد میکند. مخمل پنه مناسب انواع کت، پالتو و لباس های مجلسی است. انواع مخمل چروک و چکش خورده نیز از مخمل پنه تهیه میشود.

 

مخمل نما یا Velvety fabric

این نوع پارچه، مخمل نیست، اما به دلیل داشتن ظاهری مشابه مخمل، و‌ وجود سایه روشن روی ظاهر آن مخمل نما نامیده میشود. حتی بافت آن نیز با مخمل متفاوت است و اکثراً با الیاف پلی استر بافته میشوند. از پارچه ی مخمل نما قبلاً برای دوخت پرد، مبلمان و روکش های صندلی استفاده می شد؛ اما امروزه در دنیای مد و فشن نیز جایگاه خود را پیدا کرده است. پارچه های مخمل نما با جنس های ابریشم مصنوعی و ریون نیز تولید شده و برای دوخت انواع لباس به کار گرفته میشوند. این نوع پارچه پرز ندارد و همانطور که گفته شد، مخمل نما فقط ظاهری مشابه با مخمل دارد به همین دلیل معرفی آن در این مقاله خالی از لطف نبود. تا به اینجا با انواع مخمل آشنا شدیم، مبحث بعدی نحوه ی برش مخمل است. برش مخمل دقت بسیاری لازم دارد، از این رو بهتر است قبل از برش، پاترون تهیه شود، و ایرادات احتمالی روی پاترون برطرف شده، سپس از پاترون به عنوان الگو استفاده شود.

برای برش مخمل نکات زیر را کامل رعایت کنید 

 تمام قطعات الگو باید در یک جهت روی پارچه پهن شود. برش را میتوانید برخلاف جهت خواب مخمل انجام دهید  تا پارچه تیره تر به نظر برسد، اما انتخاب برش در جهت، یا خلاف جهت خواب مخمل باید براساس سلیقه ی شخص انجام شود. بهتر است پارچه یک لا روی میز پهن شود.الگوها به روی پارچه پهن شود. از قیچی تیز برای برش استفاده شود. از سوزن های تیز و بلند برای فیکس کردن الگو روی پارچه استفاده کنید، یا از وزنه های مناسب الگو استفاده کنید. همانطور که برش این پارچه ی فاخر مستلزم رعایت نکات ظریفی است، دوخت و اتوی این نوع پارچه نیز به سبب وجود پرزهایی که دارد، حتماً باید با رعایت یک سری شرایط خاص انجام شود. نکات زیر را مو به مو خوانده و اجرا کنید. حتماً قبل از دوخت با چرخ، قطعات الگو با کوک بهم وصل شوند، چون احتمال جابجا شدن درزها زیر چرخ بسیار زیاد است. بهتر است از نخ ابریشمی مرسریزه برای دوخت مخمل استفاده شود. کشش نخ چرخ را کمی شل کنید، و درجه ی طول دوخت را کمی درشت تر کنید. از سوزن ژرسه یا سرآبی برای چرخ های خانگی و سوزن شماره 11 برای چرخ های صنعتی استفاده کنید.برای لباس های مخمل بهتر است از زیپ های دارای نوار نخی استفاده شود، زیپ های ظریف مناسب دوخت مخمل نیستند. اگر پارچه ی مخمل از جنس ریون و کشی باشد، بهتر است از نخ ترویرا برای نخ زیر استفاده کنید. برای اتو‌کردن مخمل از تخته میخی یا تخته ولولورت استفاده شود. اگر تخته ولولورت یا تخته میخی در دسترس نباشد، باید به این شیوه درزهای مخمل را اتو کنید.honarduz

 

باکس مخمل _ هنردوز

به طور خلاصه پارچه‌های مخمل از سه جنس ابریشم، ریون و کتان تهیه میشوند. مخمل هایی با جنس ابریشم و ریون معمولا برای دوخت لباس‌های مجلسی زنانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. مخمل‌ ابریشم طبیعی مجلل ترین‌ و گران قیمت ترین نوع مخمل است. مخمل هایی با جنس ابریشم مصنوعی و ریون الیاف مصنوعی ارزانترند ولی دوام بیشتری دارند. امروزه در دنیای مد و لباس مخمل ابریشمی حتی با ابریشم مصنوعی محبوبتر است. از مخمل برای طراحی و دوخت انواع دامن، پیراهن های مجلسی، کت، جلیقه و … استفاده می‌شود. از کاربرد مهم دیگر مخمل در دوخت و دوز مبلمان و منسوجات خانگی مثل روتختی میتوان نام برد. محبوب‌ترین رنگ‌های مخمل، زرشکی، آبی، آلبالویی، زمردی، سیاه، صورتی و مرواریدی هستند. برای برش، دوخت و اتوی این پارچه ی زیبا نکات ریز بسیاری دارد که در این مقاله به آن اشاره شد. در دوره ی اوت کوتور مجموعه ی هنردوز میتوانید یک باکس خاص و زیبا با یقه ی انگلیسی و دامن دراپه که با پارچه ی مخمل برش و دوخته شده است به طور کامل آموزش ببینید. آموزش خیاطی دنیایی بسیار گسترده است که هنرآموزان این رشته با یادگیری نکات بسیار زیاد آن میتوانند طراحی ها و دوخت های زیبایی داشته باشند. تنها با یادگیری اصول و قواعد دقیق میتوان به پیشرفت کاری رسید. پیشنهاد میکنیم آموزش این باکس خاص و زیبا را با پارچه ی مخمل حتماً ببینید.